Tradisyon fanmi lontan: se paran yo ki te konn chwazi pou pitit yo

Lè n pale de « tan lontan, » li enpòtan sonje  sa ki te vrè pou yon vilaj oswa yon klas sosyal pa t di sa pou yon lòt. Tradisyon paran ki chwazi mennaj pou pitit yo te egziste, wi, men li pa t gaye toupatou ak menm entansite.

Nan fanmi ki te gen richès, tè, oswa yon pòs enpòtan nan kominote a, maryaj la te tankou yon alyans politik oswa ekonomik. Se te yon afè ki two serye pou kite nan men jèn yo. Se konsa, chwa paran yo te pi komen nan fanmi ki te gen « yon non » pou pwoteje.

Nan gwo vil pò tankou Pòtoprens, kote pi gen kontak ak lòt ide, jèn yo te gen plis libète pou yo te rankontre moun. Men, nan ti komin andeyò, kote tout moun se fanmi oswa zanmi, granmoun yo te gen yon gwo pouvwa.

Kek legliz te ankouraje lide maryaj se yon zak sakre ki dwe dirije pa granmoun ki gen eksperyans, sa ki te bay tradisyon an yon fòs adisyonèl.

Chwa paran an pa t toujou yon fòs. Te gen plizyè fason bagay yo te rive:

Tout bon volonte: anpil fwa, paran yo ta idantifye yon patnè ki ta apwopriye, epi yo òganize rankont ant jèn yo. Yo espere yon sentiman ta devlope. Si pitit la montre yon opozisyon fèm, paran yo te ka retire koze a pou evite malè.

Jèn yo te fè konnen preferans yo: yon jenn gason oswa yon jenn fi te kapab di paran yo ki moun ki te enterese l. Si fanmi an te apwouve chwa a, yo te ka kòmanse demach ofisyèl yo. Se konsa, chwa a te soti nan pitit la, men apwobasyon an te nan men paran yo.

Lè yon jenn koup pat dakò ak volonte fanmi yo, yo te konn fè yon maryaj kache oswa yo te kouri al viv yon lòt kote. Sa te montre, malgre presyon sosyal la, volonte endividyèl la te toujou la.

Imaj sa a parèt fò paske se souvan istwa fanmi ki gen pouvwa oswa moun ki te viv nan kèk kominote trè tradisyonèl ki pi pale. Yo se istwa ki make lespri a. Men, lavi te divès. Te gen moun ki te marye ak moun yo te renmen nan lapè, san gwo seremoni, oswa nan kondisyon ki te pi fleksib.

Jodi a, wòl paran yo chanje, men li pa disparèt. Anpil jèn gason ak jèn fi toujou mande konsèy manman ak papa yo anvan yo pran desizyon enpòtan. Gade paran yo toujou se yon jan pou mezire seryozite yon relasyon.

Konsa, tradisyon paran ki chwasi te yon reyalite pou anpil moun, men se pa t yon lwa absoli pou tout moun. Li te varye selon kote ou te ye ak ki moun ou te ye. Li rakonte nou plis sou divèsite istwa fanmi nou yo.